8. Yargı Paketi Taslağı Ve İnfaz Yasası Değişiklikleri

Henüz tasarı aşamasında olmasına karşın 16 Ocak tarihinde TBMM'nin yasama yılına başlamasıyla birlikte Meclis Genel Kurulu'na sunulacak tasarı hakkında birçok soru işareti bulunmakta. Tatil sonrasında yeniden mesaisine başlayacak olan TBMM, çalışmalarını Şubat ayı sonuna kadar sürdürecek ve bu kez de yerel seçimler nedeniyle yaklaşık 1 ay tatile girecek. Şubat sonuna kadar ise Meclis’in gündeminde ilk sıralarda, henüz taslak aşamasında olan ve önümüzdeki günlerde Meclis’e sunulması beklenen 8. Yargı paketi bulunuyor. Yargı paketinin içeriği tam olarak bilinmese kamuoyunu ilgilendiren bazı maddeler gün yüzüne çıkmış gözüküyor.

Çift Mükerrirler İle İlgili Düzenlemeler

İkinci kez tekerrür (Çift mükerrir) olan kimseler cezalarının 4'te 4'ünü kapalı ceza infaz kurumunda çekmek durumunda olup cezanın tamamını yatmakta ve hiçbir şekilde açık cezaevine alınmamaktaydı. Bu yasa meclisten geçerse çift mükerrir olunması durumunda kişinin cezaevinde geçirmesi gereken süre toplam miktarın 3/4'ü olacak (Ör: 4 yıl ceza alan ve çift mükerrir durumunda bulunan bir kişi 3 yılı ceza infaz kurumunda geçirdikten sonra koşullu salıverilemeden faydalanabilecek), yani cezanın tamamını infaz etmek yerine 4'te 3'ünü cezaevinde geçiren kimse koşullu salıverilmeden faydalanabilecek. Koşullu salıverilme yasağı kaldırıldığı takdirde kapalı cezaevinde bulunanlar, şartları sağladıkları takdirde açık cezaevlerine alınacak ve buradan sonra koşullu olarak salıverilebilecektir. Bu durum halihazırda cezaevinde olan kişileri de kapsayacak, lehe olan hükümler uygulanacak.

Çift Mükerrirlerle alakalı daha detaylı bilgi için aşağıdaki kutucuğa tıklayın.

Denetimli Serbestlik Düzenlemesi

Denetimli serbestlik 20 Mart 2020 tarihinden önce işlenen suçlarda 3 yıl bu tarihten sonra işlenen suçlarda 1 yıl olarak uygulanmaktadır. Tasarının yasalaşması halinde kişinin cezası ne kadar olursa olsun toplam sürenin 5'te 4'ünü cezaevinde geçirdikten sonra denetimli serbestliğe ayrılabilecek. Örneğin eski sistemde 2 yıl ceza alan bir kimse için infaz kanununda cezaevinde geçirilmesi gereken süre 1/2 olarak uygulanmaktaydı, yani halk tabiriyle cezanın yatarı 1 sene olup 1 yıl da denetimli serbestlik süresi olduğundan 2 yıl ceza alan kişi gir çık işlemleri sonrasında yaklaşık 1 hafta cezaevinde kalıp denetimli serbestlikten faydalanabiliyordu. Yeni düzenleme ile kişi aldığı cezanın 5'te 4'ünü ceza infaz kurumunda geçirdikten sonra denetimli serbestlikten faydalanabilecektir.

ÖRNEK: 1 yıl hapis cezası alan kişinin (mükerrir veya çift mükerrir değilse) koşullu salıverilme oranı 1/2'dir. Eski düzenlemede bu kişi doğrudan denetimli serbestlikten faydalanabiliyordu fakat yeni düzenlemede 1 yılın yarısı olan 6 ayın 4/5'ini yani toplam 5 ayını ceza infaz kurumunda geçirecek kalan 1 ay ise denetimli serbestlik şeklinde olacaktır.

Bu durum Adalet Bakanı Sn. Yılmaz Tunç'un "Suç, işleyenin yanına kar kalmaması lazım. Yani 2 yılın altında cezaya hüküm giyen biri, koşullu salıverme süresiyle beraber denetimli serbestliği de dikkate aldığımızda hiç cezaevinde barındırılmadan tahliye oluyor. Bu da toplumda bir cezasızlık algısına neden oluyor. Bu anlamda denetimli serbestlik süresini otomatik 1 yıl şeklinde değil de bir oran getirerek, beşte 1 olabilir, bu tabii milletvekillerimizin takdirindedir. “ cümleleri ile de uyuşuyor çünkü bakıldığı zaman yeni infaz yasası kişilerin aldıkları az miktardaki cezaları da ceza infaz kurumlarında çekmesine zemin hazırlıyor.

Ancak denetimli serbestlik süresinin azami sınırının 3 yıl olacağı öngörülmektedir. Kişi cezasının 5'te 4'ünü ceza infaz kurumunda geçirmiş olsa dahi denetimli serbestlikten faylanması için kalan sürenin en fazla 3 yıl olması gerekmektedir.

Koşullu Salıverilmesi Geri Alınanlar İle Alakalı Bir Hüküm Bulunmamakta

Hali hazırda taslak olarak bulunan 8. Yargı Paketi'nde koşullu salıverilmesi geri alınanlarla alakalı bir hüküm bulunmamaktadır. Ancak bahsettiğimiz gibi hala tasarı aşamasında bulunan bu yasa metni Meclis Genel Kurulu'ndan geçene kadar birçok değişikliğe uğrayabilir, bazı maddeler çıkartılabilir veya eklenebilir.

Makul Sürede Yargılanma Hakkının İhlali Durumunda Başvurulacak Yol

Anayasa Mahkemesi'nin iş yükü göz önüne alındığında kişilerin ihlal edilen haklarının ihlal edildiğinin tespiti ve bu durum karşısında kişinin uğradığı manevi zararın giderilmesi yıllar sürebiliyordu. Yeni düzenleme ile artık makul sürede yargılanmadığından bahisle başvuruda bulunan kimseyle 15 üyesi bulunan Anayasa Mahkemesi heyeti değil, bu davalara bakmakla görevlendirilecek “Tazminat Komisyonu” ilgilenecektir. Bu komisyon ile gerek Anayasa Mahkemesi'nin iş yükü azalacak gerekse de kişiler haklarına daha hızlı kavuşabilecektir.

Denetimli Serbestlikte Oransal Düzenleme

Toplumda cezasızlık algısının yaygın olduğunu belirten Tunç, Sekizinci Yargı Paketi'nde bu duruma ilişkin düzenlemeler de bulunduğuna dikkati çekerek, şöyle devam etti:

"Bu algıyı ortadan kaldırmamız lazım. Düzensizlik algısını ortadan kaldıracak düzenlemelerimiz var. İki yıl ceza almışsa birisi, bir yıl sonra koşullu salıverme süresi dolar. Koşullu salıverme süresi bir yıl olduğunda denetimli serbestlik süresi de bir yıl, o zaman iki yıldan yatacak hiçbir ceza kalmaz. Dolayısıyla iki yıl ceza alan hiç cezaevinde kalmamış olur. Böyle bir durum da tabii özellikle cezası iki yılın altında, üç yılın altında suçlar bakımından 'suç işledi, yanına kar kaldı' şeklinde bir algı var. Burada yaptığımız düzenleme, bir yıllık maktu denetimli serbestlik yerine oran getirmek istiyoruz."

Yapılacak yeni düzenleme ile bir yıl ceza alan kişinin 6 aylık koşullu salıverme oranın sadece 5'te 1'lik kısmının denetimli serbestlik olacağı yani kişinin bu sürenin en az 5 ayını cezaevinde geçireceği öngörülmektedir.

-Kadınlar kendi soyadını kullanabilecek

- AYM’nin iptal kararı doğrultusunda, Türk Medeni Kanunu’nda kadınlara erkeğin soyadını alma zorunluluğunu kapsayan madde yeniden düzenleniyor.

- Anneye, baba ile çocuk arasındaki soybağının reddi davasını açma imkânı verilecek.

- Mesleğinde 20 yıl kıdeme sahip hukukçular sınavsız olarak arabulucu olabilecek.

- Uzlaşma görüşmeleri sırasında tespit edilemeyen veya uzlaşmadan sonra ortaya çıkan zararlara ilişkin tazminat davası açılabilecek.

- İtiraz, istinaf ve temyiz kanun yollarına başvuru süreleri 7 günden 2 haftaya çıkarılacak.

8. YARGI PAKETİ TBMM'DE KABUL EDİLDİ! ÖNÜMÜZDEKİ AYLARDA YÜRÜRLÜĞE GİRECEK YASANIN İÇERİĞİNİ GÖRMEK İÇİN TIKLAYIN.